Νότα Κυμοθόη "Θωμάς Κουν (Thomas Kuhn 1922-1996)"

Θωμάς Κουν (Thomas Kuhn 1922-1996): Γράφει η Νότα Κυμοθόη*

   Πόσοι άνθρωποι γνωρίζουν στις ημέρες μας τον σπουδαίο αυτόν άνθρωπο, οπού είχε ανακυρηχθεί Επίτιμος Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών; Ποιος ήταν;

    Ο Thomas Kuhn γεννήθηκε σαν σήμερα 18 Ιουλίου το 1922 στην πόλη Οχάιο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Ένας σπουδαίος Αμερικανός Επιστήμων που αποφοίτησε από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ κι ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Κβαντική Φυσική. Δίδασκε στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ το μάθημα "Ιστορία των Επιστημών". Στην μεγάλη του προσπάθεια να κατανοήσει, αλλά και να γίνει κατανοητός από τους φοιτητές του, η σπουδαία φιλοσοφική σκέψη του αρχαίου Έλληνα Φιλοσόφου Αριστοτέλη, τον οδήγησαν να ερευνήσει πολλά χρόνια και να μελετήσει την Ιστορία των Επιστημών αλλά και τη Φιλοσοφία της Επιστήμης. 

      Τις μελέτες κι απόψεις του διατυπώνει κι εκδίδει σε ένα βιβλίο το 1957 με τον τίτλο "Κοπερνίκεια Επανάσταση" και το 1962 εκδίδει το βιβλίο του με τον τίτλο " Η Δομή των Επιστημονικών Επαναστάσεων".

   Ένα βιβλίο που από την ημέρα που εκδόθηκε έχει πουλήσει 1.400.000 και πλέον αντίτυπα, διότι αυτός ο σπουδαίος Επιστήμων, επηρέασε όλον τον Επιστημονικό κόσμο των ημερών του κι όλη την Επιστημολογία. Είχα την τύχη να το μελετήσω αυτό το βιβλίο το 2004 μεταφρασμένο στην ελληνική γλώσσα από τον Γ. Γεωργακόπουλο και Β. Κάλφα. Μια εποχή, οπού οι εξελίξεις της σύγχρονης κοινωνίας και τα όσα προβλήματά της οδηγούσαν σε βαθιά οικονομική κρίση παγκοσμίως. Ο Thomas Kuhn διατυπώνει τη θεωρία, πως η Επιστήμη προοδεύει με τρόπο "επαναστατικό" κι αυτός ο τρόπος ισοδυναμεί με την "εγκατάλειψη" κάποιου Παραδείγματος, το οποίο αντικαθίσταται με κάποιο καινούργιο, το οποίο δεν συμβαδίζει με το παλιό. Είναι ως να ορίζει χρονικά την Επιστήμη ως Προεπιστήμη, Κανονική Επιστήμη, Κρίση κι Επανάσταση Επιστήμης, Νέα Κανονική Επιστήμη και Νέα Κρίση Επιστήμης. Το βασικό δηλαδή στοιχείο της θεωρίας του είναι ο επαναστατικός τρόπος με τον οποίο η Επιστήμη ποοδεύει, εγκαταλείποντας κάθε τι παλαιό Παράδειγμα. Δηλαδή ασυμβίβαστο Παράδειγμα είναι αυτό το Νέο Παράδειγμα που αντικαθιστά το παλιό (paradigm shift). Και η θεωρία του υποστηρίζει πως η συγκλίνουσα σκέψη αποτελεί μεγίστη προϋπόθεση για να υπάρχει καινοτομία σε μια Επιστημονική Έρευνα και όχι η αποκλίνουσα σκέψη.  Ταυτόχρονα υποστήριζε πως η Δημιουργικότητα στην Επιστήμη εξαρτάται από τον τρόπο οπού καταφέρνει κάποιος να είναι ταυτόχρονα "εικονοκλάστης" και "συντηρητικός". Οι Επιστήμονες που εργάζονται για ένα Πρόβλημα ως Παράδειγμα, αυτή τους η εργασία  παρουσιάζει ένα Σύνολο από διάφορα Προβλήματα που θέλουν να βρουν τη λύση τους και  για να συμβεί αυτό, πρέπει να έχουν Συνοχή κι Ανάπτυξη στην όλη τους Προσπάθεια για να προσεγγίσουν τα Προβλήματα που εξετάζουν μέσα στον πραγματικό κόσμο. Ν΄αναπτύξουν Μεθόδους και να βρουν Εργαλεία για να λύσουν αυτό το Πρόβλημα- Παράδειγμα. Αλλά ταυτόχρονα να είναι σε συνοχή με τον πραγματικό τους κόσμο, διότι τα Προβλήματα πολλαπλασιάζονται κι ίσως να μη μπορούν να επιλυθούν κι αυτό ή θα επιφέρει μία Κρίση ή μια Ανωμαλία και οι κοινωνικές ανάγκες γίνονται επιτακτικές για εύρεση λύσεων. Και με ποιο τρόπο οι Επιστήμονες και η Επιστήμη θα διαχειριστεί το Παράδειγμα του πραγματικού κόσμου και με ποιο τρόπο οι σπουδαστές θα πειθαρχήσουν με πρακτικό κι επιστημονικό τρόπο να φέρουν λύσεις; 

   Οι Ερευνητές Επιστήμονες, υποστηρίζει ο Thomas Kuhn, μελετώντας και μαθαίνοντας τι είναι "κανονικό" σύμφωνα με το αντικείμενο του κλάδου τους, τις ιδιότητές του, τους νόμους και τις αξίες που το διέπουν, τα προβλήματα που εγείρονται από την μη κανονικότητά του, μόνον τότε βρίσκονται σε ικανή θέση ν΄ αντιμετωπίσουν το Παράδειγμα Έρευνάς τους για να εκφράσουν άποψη λύσης σε αυτό το Πρόβλημα που έχει τεθεί για να εξετάσουν.  Κι αν δεν κατορθώσουν να αντιμετωπίσουν με το ισχύον Παράδειγμα έως των ημερών τους το Πρόβλημα, τότε υιοθετείται ένα Καινούριο κι Ασύμετρο Παράδειγμα ως Πρόβλημα που αναζητά λύση. Μέσα λοιπόν σε αυτό του το βιβλίο, κατανοούμε πως ο Επιστήμων και Φιλόσοφος Thomas Kuhn, προσπάθησε ν΄αλλάξει τον τρόπο που σκέφτονται οι άνθρωποι για την Επιστήμη. Ανέτρεψε τον παλιό τρόπο σκέψης διατυπώνοντας πως η Επιστήμη δεν αποτελεί αυστηρό κι ορθολογικό εγχείρημα αλλά όλα εξετάζονται ιστορικά και κοινωνικά απ΄ όλες τις πλευρές και το παλιό αλλάζει από το καινούριο.
*Η Νότα Κυμοθόη είναι Λογοτέχνης και Εικαστικός